RLS1957

Organisatie

De provincie Drenthe heeft de monumentale gebouwen van de voormalige Rijksluchtvaartschool (RLS1957) gekocht om ze te ontwikkelen tot een bedrijfsverzamelgebouw en evenementenlocatie. De unieke luchthavenlocatie, aantrekkelijke omgeving, goede bereikbaarheid en historische waarde maken de RLS1957 een ideale vestigingsplaats. In de RLS1957 is ruimte om te pionieren en ideeën tot bloei te brengen. Ondernemers, onderwijsinstellingen, overheid en omgeving werken samen om het gebied rondom de luchthaven te versterken, om zo dé toegangspoort van het noorden te kunnen zijn.

RLS1957 is een herbestemmingsproject van de provincie Drenthe in samenwerking met BOEi.

Historie

De voormalige Rijksluchtvaartschool met internaat is gebouwd in de periode 1953-1957 door architect P.J.J.M. Cuypers jr. in samenwerking met F.P. Glastra van Loon en kunstenaar Bart van der Leck. Het ligt in een park naar ontwerp van landschapsarchitect Jan Vroom. De school is gebouwd op het terrein van Groningen Airport Eelde en bestaat uit enkele gebouwen die rond een vijver zijn gegroepeerd en dienstdeden als opleidingscentrum voor piloten voor de burgerluchtvaart.

Het complex bestaat uit een hoofdgebouw met bijgebouwen, gegroepeerd rond een centrale vijver. In het hoofdgebouw waren onder andere de keuken en de recreatie- en eetzaal, als ontmoetingsplaats voor de studenten. De bijgebouwen hadden als functie een internaat, een lesgebouw en een sportgebouw. Het is nu een bedrijfsverzamelgebouw en evenementenlocatie. Het geheel staat nog in de oorspronkelijke staat.

Delen van het kleurontwerp, enkele meubelstukken en interieuronderdelen als balustrades en karakteristieke betonnen trappen zijn bewaard gebleven. De oorspronkelijke kleurontwerpen van Bart van der Leck zijn behouden gebleven. In 1948 werd Groningen Airport Eelde aangewezen als uitwijkhaven voor Schiphol. De luchthaven werd toen vergroot en geschikt gemaakt voor burgerluchtvaart. Enkele jaren later besloot men de Rijksluchtvaartschool in Gilze-Rijen naar Eelde over te plaatsen. Als in 1953 het vliegveld officieel luchtvaartterrein wordt, begint men met de bouw van de Rijksluchtvaartschool, die in 1957 door Prins Bernard is geopend. De school sluit als de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij (KLM) het schoolgebouw in 1991 overneemt voor een symbolisch bedrag.

 

Ontwerp

Pierre Cuypers jr. (1891-1982), zoon van Joseph Cuypers en kleinzoon van Pierre Cuypers, ontwierp in samenwerking met F.P. Glastra van Loon het opleidingscentrum vanuit het gedachtegoed dat in de ruimten een heldere, klare sfeer moest heersen, met orde, rust en zelfdiscipline als gevolg. Eigenschappen die de geestelijke toestand van deze toekomstige piloten ten goede moest komen.

Dit kwam in eerste instantie tot uiting in de helder/functionele architectuur waarbij gebruik werd gemaakt van een betonskelet met prefab bouwelementen die volgens een vaste 3 m.-module werd ingezet. De panelen, wanden en raampuien werden in het skelet bevestigd. De heldere constructie en harmonische verhoudingen droegen bedoeld bij aan de esthetische kwaliteiten van het ontwerp. Anderzijds moest de sfeer worden bepaald door de vormgeving van de ruimten, de keuze van de materialen en het aanbrengen van kleur. Hij bepaalde niet alleen de kleuren van de wanden maar ook van het meubilair, de stoffering en het beddengoed (in het internaat).

Verhalende voorstellingen op de wanden zouden de aandacht afleiden en vanwege de snelle ontwikkelingen in de luchtvaart al snel zouden zijn verouderd. Hij vroeg Bart van der Leck een kleurontwerp te maken voor het gehele complex, niet alleen in de platte vlakken, maar voor een eenheid van kleur en ruimte in het hele gebouwencomplex. Van der Leck’s gebruikte primaire kleuren: rood, geel en blauw, zouden ook een opgewekte en heldere sfeer bereiken. Hij zag het resultaat in Eelde als een leidraad voor de ontwikkeling van een nauwere samenwerking tussen architect en beeldend kunstenaars, die al in de ontwerpfase op voet van gelijkheid moet worden uitgevoerd.

Binnen dit grote complex heeft Van der Leck alle ruimtes, in het interieur en het exterieur, van kleurvlakken voorzien. Het kleurenontwerp voor de Rijksluchtvaartschool is Van der Lecks laatste ontwerp (1958) en kan worden gezien als een bijzondere en representatieve afsluiting van zijn oeuvre. Het geeft uiting aan zijn ideeën over het samengaan van kunst en architectuur, over de rol van de kunstenaar, over ruimte, kleur en licht.
Het ontwerp van het buitengebied is naar ontwerp van de in Groningen en Drenthe bekende tuin- en landschapsarchitect Jan Vroom uit Glimmen.